De Panoramaroute en Swaziland

Vrijdag. De wekker op 6.00 uur. Het heeft de afgelopen nacht veel geregend en het onweerde lang en hard, toch hebben we wel goed geslapen, behalve Henk die werd echt wakker van het getik op het tentdoek. Al voor 7.00 uur rijden weg bij de lodge. Het duurt bijna een  uur voor we weer op de doorgaande weg zijn. Er is maar weinig verkeer en we schieten goed op. 
In de dorpjes waar we langs rijden staan voor het grootste deel kleine huisjes, af en toe zien we een groot huis maar daar om staat dan ook meteen een hek vaak met prikkeldraad. Ik vraag me af waar ik zou willen wonen; gezellig in het dorp binnen de gemeenschap in een klein huisje,  of verder daar buiten in een groot huis maar omgeven door een muur met prikkeldraad. 
De plaatsnamen blijven leuk, wat te denken van Dientje Sap. Opvallend is dat er slechts weinig kilometers ver van het Kruger parc bijna geen sprake is van droogte. De bomen beginnen al echt hun voorjaarsgroen te krijgen en het gras is frisgroen.  Er is veel tuinbouw, citrusboomgaarden  later rijden we kilometers lang door sparrenbossen. Wat ik ook had verwacht van Zuid Afrika, maar geen sparrenbossen.
We rijden vandaag de panorama route door velen beschouwd als een van de mooiste wegen van Zuid Afrika. Dat is het vast, de natuur is prachtig, rotsformaties in schitterende  kleuren. 
Bij de rondavels stoppen we, het zijn drie enorme rotsen die lijken op hutten. Maar we hebben wel een beetje pech. De drie mooie bergen liggen in de wolken en hoe mooi ze werkelijk zijn, zien we niet goed. Wanneer we teruglopen naar de auto zakken de wolken ook over de parkeerplaats. Dat betekent dichte mist waarin we verder moeten rijden. Die mist is er vast vaker getuige het verkeersbord met de  volgende   tekst: "schakel die hoofdligte aan met digte mist".  Hierna rijden we langs de Potholes. Daar waar de Blyde rivier en de rivier Treur bij elkaar komen heeft het water in de loop van eeuwen enorme ronde gaten uitgesleten in het gebergte. De mist is weer weg en we kunnen mooie foto's maken.  Daarna zijn er nog drie watervallen langs de Panoramaroute maar we bezoeken alleen de Berlin. Voor 18.00 uur moeten we in het Hlane reserve zijn en we willen ook nog even stoppen in Graskop. In Graskop is Harry's pancake restaurant het beste pannenkoekenrestaurant van Zuid Afrika. We genieten er van een lekker bakkie leut en delen twee pannenkoeken. Een met kersen in likeur, een met vijgen en pecanoten.Lekker dat ze zijn!  Graskop is een niet grote plaats met alleen zwarte inwoners, kleine winkeltjes, veel straatkraampjes waar groente en fruit wordt verkocht. Het is er koud en de Zuid Afrikaanse vrouwen hebben dekens om de buik geknoopt voor de warmte.  We rijden verder na de kilometers lange bossen met sparrenbomen, komen we in de bananenplantages en daarna onafzienbare velden met suikerriet en ook fabrieken waar  het riet wordt verwerkt. De Zuid Afrikaanse dorpjes waar we doorheen rijden zijn erg armoedig huizen die er vies en onooglijk uitzien. Het ruikt er ook absoluut niet  fris. Niemand van ons viertjes denkt erover hier uit te stappen voor bijvoorbeeld een foto.

BiDe grensovergang naar Swaziland is eeen belevenis op zich. Rommelige oude gebouwtjes, een drukte van belang. Voornamelijk vrouwen beladen met levensmiddelen, waaronder enorm grote zakken snoep moeten net als wij keurig in de rij. Eerst Zuid Afrika in, stempel halen, daarna Swaziland in, stempel halen. Het kost tijd. Dan nog stempels voor de auto en eindelijk is daar dan de douane. 
Keurig op tijd zijn we bij de gate van het Hlane royal national parc. Na ongeveer 100 meter is de poort van  ons camp. Onze onderkomens zijn weer rondavels. Ze staan in een cirkel rond een groot grasveld ook is er een kamperplaats bij. Tegenover het restaurant ligt een grote poel waar vast de wilde dieren gebruik van maken. We besluiten de rugzakken binnen te leggen en voor het donker nog even met de auto het parc in te gaan. Dit is een goede keus. We rijden nauwelijks het parc in of we zien een olifant naar de poel gaan, impala's kijken ons net zo nieuwsgierig aan als wij hen. De grote verrassing is een grote kudde van zeker 10 witte neushoorns. Ze komen zo dicht bij dat we ze bijna kunnen aanraken. Wat gaaf! Het leuke is witte neushoorns zijn ook gewoon donker van kleur maar ze hebben een iets andere kop dan de normale neushoorn. Net voor het donker zijn we weer terug. Als we naar onze rondavels lopen zien we dat er bij de deur een brandende stormlantaarn staat ook binnen branden de petroleumlampen, heel gezellig al stinken ze wel. Elekriciteit hebben we niet. Het eten 's avonds is een buffet wat prima is. Om 9.00 uur liggen we in onze bedjes, lekker onder de klamboe.
Zondagmorgen. De wekker op 5.45 . We willen voor het ontbijt het parc in. De neushoorns laten zich weer zien, uiteraard de impala's ook. We spotten de wildebeesten en de koedoe's. Aan de andere kant van het gaas loopt een giraf. Het is het vroege opstaan zeker waard. Na het ontbijt kijken we nog even bij de poel dan zien we drie nijlpaarden die gaan zwemmen en ook zes neushoorns maken een wandeling langs het water. In de verte zien we twee olifanten. 
Ik heb gelezen dat er in Swaziland een cultural village is in  Lombamba . Het is best wel een eind rijden maar beslist de moeite waard. In de dorpjes waar we doorrijden zien we goed dat het zondag is. Gekleed in nette pakken met stropdas en gepoetste schoenen, in keurige jurken met het lied boek onder de arm gaat men ter kerke. Ook zijn heel veel mensen gekleed in groene of blauwe gewaden, misschien leden van het kerkkoor? De jacaranda bloeit overal uitbundig en we bewonderen de prachtige paarse bloemenpracht.
In Manzini de hoofdstad van Swaziland is het een drukte van belang. Op kruispunten, op heuvels overal zien we gewapende militaiten. Dan zien we een stadion waar het heel druk is, veel politie, politiewagens lijkend op onze ME pantserbusjes. We denken dat het misschien te maken heeft met een voetbalwedstrijd.  Bij navraag blijkt het om een maraton te gaan waarbij de koning aanwezig is.            Het is moeilijk de Cultural Village Mantenga te vinden maar de weg vragen helpt. Het laatste stuk van de route erheen is een weer onverhard. We moeten entree betalen, forumlieren invullen en dan kunnen we doorrijden. Door the chief of the village worden we ontvangen. Hij wil ons rondleiden maar wij smachten naar koffie en iets te eten. De koffie is vies, het eten prima. Daarna leidt een  gids ons door het dorpje met echte rondavels gemaakt van hout en gras.Hij  vertelt ons over het leven 200 jaar geleden in Swaziland. Het is echt interessant en geeft ons een beetje een beeld van hoe het leven van de tribes in Swaziland er uitzag. Later is er nog een tradititionele dans voorstelling maar daarvan zien we maar een klein deel. Om 18.00 uur gaat de poort van Hlane dicht, en we gaan ervan uit dat we nog twee uur moeten rijden. De drukte in  manzini valt mee en ruim optijd zijn we bij de gate. Bij het restaurant met uitzicht op de poel zitten we nog een poos en zien we weer veel wild. Denijlpaarden liggen nog steeds in de poel, de neushoorns, de wildebeesten de koedoes en de impala's scharrelen weer rond. Inmiddels is de lucht betrokken en prachtige bliksemschichten doorklieven het zwerk.  We eten heerlijk en alswe naar onze rondavels lopen  begint het iets te regenen en het onweert nog steeds.
Maandagmorgen. We beginnen de dag met voor jarige Trijntje de stoel te versieren met twee ballonnen; een 6 en een 1! Het wordt door de jarige gewaardeerd.  Na het ontbijt verlaten we Ndlovu camp. Het is 195 km naar St Lucia. We rijden nog niet over de doorgaande weg of er wandelen drie giraffes door de berm. Het blijft superleuk, al dat wild. We rijden door een heel arm gebied, mensen wonen nog in rondavels vergelijkbaar met die in het cultural village. Modder, drek om de hut die vaak een eindje van de weg af in het land ligt. Kleine kindjes scharrelen er rond. Wij vinden Swaziland echt armer dan het Zuid Afrika dat we tot nu toe hebben gezien. 
Bij Lavumisa is de grens naar Zuid Afrika. Het is weer een gedoe met stempels halen, waarvoor? We zien er de lol niet van in. Heel toevallig spreken we bij de grens de driver die ons van de luchthaven ophaalde en naar Soweto bracht. Hij maakt nu een tour met twee Westerlingen.
Het wordt nog een spannende middag. We moeten tanken en denken dat in Mkuze te doen, een klein gehucht. Bij het tankstation staat een groep vrouwen met stokken   te zwaaien , ze  hebben vuzela's bij zich en doen erg dreigend.    Wegwezen dus. We lopen nog wel even over de markt en kopen een net sinaasappels. Een politieagent vertelt ons dat er problemen zijn met de oliemaatschappij en adviseert ons verderop.te tanken. 20 Kilometer weer een tankstation , afgesloten! Dit is niet leuk, de tank is bijna leeg. Gelukkig is er na 20 km rijden weer een tankstation en daar is brandstof genoeg. 
De vegetatie verandert, we rijden door ananasvelden zover we kunnen kijken. Natuurlijk kopen we er een langs de kant van de weg.  Bij een craftshop kopen we wat souveniers, er valt niet veel op af te dingen, dat is jammer.
Tegen 16.30 uur zijn we bij Lidiko lodge in St. Lucia. Het ziet er mooi uit. We worden vriendelijk ontvangen en de mevrouw bij de receptie, zowaar een blanke, waarschuwt ons voor luipaarden leeuwen en nijlpaarden. Die lopen 's avonds n het donker echt op straat. Vorige week zat er op een avond een luipaard op de trap van de receptie. Bij een fishrestaurant smullen we en ternere van Trijntje haar verjaardag sluiten we de dag af met een taartje. Ondertussen is het gaan stormen plenzen en onweren. Lekker nat komen we thuis gauw onder de warme douche